عید قُربان (به عربی: عید الأضحی)
در این روز ابراهیم نبی از آزمایش قربانی کردن پسر خود اسماعیل موفق بیرون آمد. در قرآن از این ماجرا یاد شدهاست:
فَلَمَّا أَسْلَمَا وَتَلَّهُ لِلْجَبِینِ (۱۰۳) وَنَادَیْنَاهُ أَن یَا إِبْرَاهِیمُ (۱۰۴) قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْیَا إِنَّا کَذٰلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنِینَ (۱۰۵).
ای ابراهیم خوب وظیفهات را انجام دادی و…؛[۱۶] پس از سربلندی ابراهیم نبی و تصمیم جدی او برای قربانی کردن پسر و اقدام به عمل برای انجام این کار، خداوند قوچی را برای قربانی کردن آن بهجای پسرش فرستاد و اینگونه سنت قربانی کردن بهوجود آمد.
برگزار کردن مراسم قربانی و قربانی نمودن در این عید بر همهٔ افرادی که براساس فقه اسلامی اعمال حج را بهجا میآورند واجب و الزامی است و مسلمانان در سراسر جهان در عبادت حج، در این روز، گوسفند، قوچ، گاو یا شتری را قربانی کرده و گوشت آن را بین همسایگان و مستمندان تقسیم میکنند.
حاجیان در این روز پس از به پایان رساندن مناسک حج، حیوانی را ذبح میکنند[۱۴] و پس از قربانی آنچه بر آنان در حال احرام، حرام شده بود — مانند نگاه کردن در آینه، گرفتن ناخن و شانه زدن مو — مجدد حلال میگردد و با توجه به اینکه حج، یکی از عبادتهای بسیار مهم در اسلام است، توانایی به انجام رساندن آن نیز برای هر مسلمانی بسیار شادیآور است؛ در نتیجه، روزی که پس از انجام وظایف حج، بهعنوان جایزهٔ الهی و اتمام احرام پیش میآید را عید میدانند.
اعمال عید قربان در اسلام
در منابع دینی اعمالی برای شب و روز این عید ذکر شده است. شبزندهداری، غسل و زیارت امام حسین(ع) از اعمال شب عید و غسل، نماز عید قربان، قربانی کردن، زیارت امام حسین(ع) و خواندن دعای ندبه، از اعمال روز عید است.