زندگی:

اکبر گلپایگانی (۱۰ بهمن ۱۳۱۲ – ۱۳ آبان ۱۴۰۲)[۱] مشهور به گلپا، خوانندهٔ ایرانی بود که در سبک موسیقی سنتی ایرانی کار می‌کرد.[۲][۳] او یکی از پیشگامان موسیقی دستگاهی و کلاسیک ایران بود. در طول دوران کاری گلپا حدود ۳۰۰ اثر رسمی از او منتشر شد. گلپا به‌واسطهٔ بازیگری در فیلم مرد حنجره‌طلایی (۱۳۴۷) با همین عنوان فیلم در میان عموم شناخته می‌شد.
اکبر گلپایگانی ۱۰ بهمن ۱۳۱۲ در تکیه زرگرهای عودلاجان تهران زاده شد. پدر او محمدحسین گلپایگانی معروف به مرشد حسین یا حاج حسین بلبل مرثیه‌خوان بود و در تکایا و محله ارج‌وقربی داشت.[۴] گلپایگانی در پنج سالگی مادر خود را از دست داد و این حادثه در آن زمان تأثیر بدی بر روحیه وی گذاشت. او یک برادر کوچکتر با نام محمد گلریز دارد که خوانندهٔ موسیقی سنتی است.
در سال ۱۳۳۷ وی از سوی داوود پیرنیا (مبتکر برنامه گل‌ها) به رادیو تهران دعوت شد. او با اجرا در این برنامه به شهرت رسید و ۱۷ سال با آن همکاری کرد.[
گلپایگانی در سال ۱۳۴۷ با ایفای نقش در فیلم مرد حنجره‌طلایی ساختهٔ مهدی میثاقیه به شهرت بیشتری رسید. از آن زمان هواداران او وی را با عنوان فیلم او را خطاب می‌کردند.

درگذشت:

گلپایگانی در شامگاه ۱۳ آبان ۱۴۰۲ در بیمارستان نیکان بر اثر ایست قلبی درگذشت.[۱] پیکر او در ۱۶ آبان در قطعه هنرمندان بهشت زهرا دفن شد. در این مراسم هنرمندانی چون ایرج مهدیان، حسین خواجه‌امیری، محمد گلریز، محمد معتمدی، سالار عقیلی، بهرام حصیری، مصطفی راغب، فرهاد رحیمی و… شرکت کردند. اجرای برنامه را سید عباس سجادی عهده‌دار بود.[۶] گلپایگانی وصیت کرده بود پیکرش در گورستان ظهیرالدوله در کنار مزار مرتضی محجوبی دفن شود اما نهادهای مسئول مجوز این کار را ندادند